Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae Myung, hükümetinin Kuzey Kore ile ilişkileri iyileştirme çabaları kapsamında sınır hattındaki bazı askeri faaliyetleri durduracaklarını duyurdu.
Reuters’ın haberine göre Lee, yaptığı konuşmada, 2018’de imzalanan ve sınırda gerilimi azaltmayı amaçlayan “19 Eylül Kapsamlı Askeri Anlaşması”nı (CMA) yeniden yürürlüğe koyacaklarını belirtti.
PYONGYANG NASIL TEPKİ VERECEK?
Haziranda yapılan erken seçimle göreve gelen Lee Jae Myung, gergin geçen dönemin ardından Kuzey Kore ile diyaloğu yeniden başlatma sinyalleri veriyor. Lee, propaganda hoparlörlerini kaldırmak ve sivil aktivistlerin Kuzey’e yönelik broşürlü balon uçurmalarını durdurmak gibi adımlar attıklarını hatırlattı.
Ancak Pyongyang’ın bu adımlara nasıl karşılık vereceği belirsiz. Kuzey Koreli üst düzey yetkililer son haftalarda, Seul’ün gerilimi azaltma girişimlerini küçümseyen açıklamalar yaptı. Uzmanlar da kısa vadede olumlu bir yanıt alınmasının düşük ihtimal olduğunu belirtiyor.
2018’DE NE OLMUŞTU?
CMA, 2018 yılında dönemin Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in ile Kuzey Kore lideri Kim Jong Un arasında yapılan tarihi zirvelerin ardından imzalanmıştı.
19 Eylül 2018’de, Pyongyang’da iki ülkenin savunma bakanları tarafından imzalanan anlaşma; kara, deniz ve hava sahasında tüm düşmanca eylemlerin durdurulmasını, sınır yakınlarında askeri tatbikatların yasaklanmasını, belirli bölgelerde gerçek mermi tatbikatlarının sona erdirilmesini, uçuş yasak bölgeler oluşturulmasını, bazı sınır karakollarının kaldırılmasını ve taraflar arasında iletişim hatlarının korunmasını öngörüyordu.
Kara hattında, Askeri Sınır Hattı’nın 5 kilometre yakınında topçu atışlarının ve saha eğitimlerinin tamamen durdurulması; denizde ise tampon bölgede kıyı topçularının kapatılması ve namlularına örtü takılması kararlaştırılmıştı.
ANLAŞMA NASIL ÇÖKTÜ?
İki Kore arasındaki diyalog ve nükleer silahsızlanma görüşmelerinin tıkanmasının ardından, anlaşma son yıllarda karşılıklı ihlal suçlamalarıyla zayıflamaya başladı.
2023’te Kuzey Kore’nin casus uydu fırlatması gerilimi tırmandırdı ve taraflar güven artırıcı önlemleri birer birer askıya aldı.
KUZEY KORE ANLAŞMAYI “YIRTIP ATTI”
Seul yönetimi, 2018 anlaşmasında sınır yakınında uçuş yasağı getiren maddeyi kaldırarak keşif ve gözetleme faaliyetlerine yeniden başladı. Pyongyang ise anlaşmayı “yırtıp attığını” ilan etti ve durdurduğu tüm askeri faaliyetleri yeniden başlatacağını duyurdu.
Haziran 2024’te dönemin Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, Kuzey Kore’nin yüzlerce çöp dolu balonu sınırın güneyine göndermesi üzerine askeri anlaşmayı tamamen askıya aldı. Aynı yıl, Kuzey Kore anayasasını değiştirerek Güney’i “düşman devlet” ilan etti.
